Together We Strike

Onze eisen

8 Eisen voor een Duurzaam Maastricht

Deze eisen voortkomen uit een brede samenwerking van FNV, Milieudefensie, Extinction Rebellion, Fossil Free, Precious Plastic, KAN, Stop MAA, de Internationale Socialisten en Maastricht for Climate.
Blijf op de hoogte!
Freepublictransportdutch-1

Gratis Openbaar Vervoer

Nederland heeft het duurste openbaar vervoersysteem van de EU. We hebben meer openbaar vervoer nodig en het moet gratis zijn.

Cleanairdutch-1

Schone Lucht voor Ons en Onze Kinderen

De stad Maastricht heeft een van de vuilste luchten van het land. Wij eisen de invoering van een lage emissiezone voor de stad en omgeving.

Fosterthelocaldutch-1

Stimuleer Lokale Zaken

Maastricht moet de lokale en circulaire economie stimuleren en lokale initiatieven ondersteunen.

makehomesustainabledutch-1

Maak Woningen en Gebouwen Duurzaam

Alle huizen en gebouwen moeten koolstofneutraal zijn. Dit mag niet ten koste gaan van de mensen.

Bansingleuseplasticdutch-1

Verbied Plastic voor Eenmalig Gebruik

Maastricht moet plastic voor eenmalig gebruik verbieden en plastic uit de Maas halen voordat het weggestuurd wordt.


jobtransitionsdutch-1

Een Rechtvaardige end Sociale Transitie van Banen

Maastricht moet nieuwe klimaatbanen creëren en degenen die in de transitie hun baan verliezen, heropleiden. De klimaattransitie moet sociaal zijn of zal niet zijn.

informandinvolvedutch-1

Informeer en Betrek de Mensen

Maastricht moet zijn burgers informeren en betrekken bij de crisis. Individuen moeten het laatste woord hebben, niet de economische stakeholders.

phaseoutfossilfuelsdutch-1

Fossiele Brandstoffen Uitfaseren

Maastricht moet af van fossiele brandstoffen en moet ervoor zorgen dat de industriële sector hetzelfde doet.

In onze sterk verbonden wereld is transport van cruciaal belang geworden. Dit brengt hoge milieukosten met zich mee: in 2017 kwam 27% van de broeikasgasemissies van de EU uit de transportsector [1]. Deze aantallen moeten drastisch worden verminderd, en dit kan alleen worden gedaan door een fundamentele verbetering van het openbaar vervoerssysteem. Openbaar vervoer moet beter en gratis worden. We roepen ook de gemeente op om de subsidie van de uitbreiding van de luchthaven Maastricht Aachen Airport stop te zetten, en eisen dat ze hun investering in de luchthaven gebruiken om het gratis plan voor openbaar vervoer te financieren.
.  

Luxemburg heeft al gratis openbaar vervoer. Het is alleen een kwestie van politieke wil om dit voorbeeld te volgen. De huidige situatie in Nederland is precies tegenovergesteld: we hebben het duurste openbaar vervoerssysteem van Europa [2]. Sinds 2009 zijn de prijzen sneller gestegen dan in andere landen.[3]

Onder deze omstandigheden is het logisch dat veel mensen, vooral mensen met een lager inkomen, liever hun auto en/of scooter blijven gebruiken. Ze kunnen zich geen mooie elektrische auto veroorloven en zullen hard worden getroffen als de olieprijzen en belastingen moeten worden verhoogd.

Daarom vragen we de gemeente Maastricht om zowel het bereik en de frequentie van hun systeem voor openbaar vervoer te vergroten als het gratis te maken voor de hele stad en haar omgeving. We hebben meer bushaltes nodig, we hebben een betere verbinding nodig tussen het centrum van de stad en de meer landelijke gebieden en we hebben openbaar vervoer nodig dat toegankelijk is voor alle inwoners onafhankelijk van hun sociaal-economische situatie?

Daarnaast roepen we de gemeente op om de subsidie van de uitbreiding van de luchthaven Maastricht Aachen Airport stop te zetten. De luchtvaartindustrie is goed voor 14% van alle CO₂-emissies van de transportsector van de EU [1]. Toch ontvangt de luchtvaart nog steeds aanzienlijke financiering van overheden. De provincie Limburg is van plan om in de periode 2014-2024 80 miljoen euro te besteden aan de MAA en de gemeente Maastricht draagt 2 miljoen euro bij [4]. We eisen van de gemeente dat ze hun investering in de luchthaven gebruiken om het gratis plan voor openbaar vervoer te financieren.

De schitterende zonsondergangen van Maastricht bevatten een duister geheim. De heldere kleuren zijn grotendeels te danken aan luchtvervuiling door auto’s, vrachtwagens, boten en vliegtuigen die de regio Maastricht als speeltuin gebruiken . Tegelijkertijd spelen onze kinderen niet meer buiten – er is zoveel openbare ruimte voor vervoer ingericht dat onze straten niet meer veilig of gezond zijn om te ontdekken. Wij eisen dat de gemeente krachtiger optreedt tegen luchtvervuiling.
Luchtvervuiling is al langer een nationaal probleem, en de lucht in Maastricht is een van de smerigste van ons land. Nationale onderzoeken tonen aan dat luchtvervuiling 500. 000 gevallen van astma problemen heeft veroorzaakt, en 12. 400 gevallen bronchitis bij Nederlandse kinderen. Ook volwassenen lopen risico met 1200 nieuwe gevallen longkanker, 6900 gevallen van chronische bronchitis en bijna 5000 bezoeken aan de spoedeisende hulp als gevolg door acute coronaire- en luchtwegaandoeningen. Men kan schatten dat jaarlijks 77 inwoners van Maastricht 13 maanden eerder doodgaan aan de gevolgen van luchtvervuiling. Onze gemeente beloofde een voorloper te zullen zijn op het gebied van luchtvervuiling, maar heeft sindsdien haar eigen plannen geschrapt en stelt nu zelfs steun uit voor minder ambitieuze nationale maatregelen . Wij roepen haar op om actie te nemen door een autovrije binnenstad in te voeren en het aantal vervuilende auto’s en vrachtverkeer in en rond de stad terug te schroeven. Het invoeren van een lage emissiezone zal de uitstoot terugdraaien van de broeikasgasgassen en de luchtkwaliteit van onze stad enorm verbeteren . Wij als burgers van Maastricht hebben recht op gezonde, schone lucht en een veilige omgeving, waar onze kinderen veilig buiten kunnen spelen. [5-15]
Honderden onderzoeken tonen aan dat lokaal beheerde bronnen veel minder snel worden overgeëxploiteerd. Het is niet nodig om onze economie te runnen voor verre investeerders en gezichtsloze bedrijven. In plaats daarvan kunnen we ons richten op onze lokale gemeenschap en tegelijkertijd zorgvuldig aandacht besteden aan lokale en mondiale problemen.

De geglobaliseerde economie verstoort ons klimaat, vernietigt de biodiversiteit, stimuleert ongelijkheid en leidt tot overconsumptie. Er wordt gezegd dat het goed is om winst, concurrentie, innovatie en economische groei te maximaliseren, maar dit heeft onze democratieën verzwakt en het moeilijker gemaakt om de escalerende wereldwijde crises aan te pakken. Velen van ons zijn moe van het werken gedurende lange, onzekere uren voor een onvoldoende betaling om bij te dragen aan een economie die onhoudbaar en onverschillig is.

Gelukkig bouwen moedige pioniers over de hele wereld betere, meer democratische, duurzame en inclusieve lokale economieën en openbare diensten [16]. Honderden onderzoeken tonen aan dat lokaal beheerde bronnen veel minder snel worden overgeëxploiteerd. Deze aanpak genereert zinvolle banen met betere werkomstandigheden, eerlijker salarissen en meer stabiliteit. Het is niet nodig om onze economie te runnen voor verre investeerders en gezichtsloze bedrijven. In plaats daarvan kunnen we ons richten op onze lokale gemeenschap en tegelijkertijd zorgvuldig aandacht besteden aan lokale en mondiale belangen.

Het focussen op de lokale economie is een bewezen pad dat we kunnen gebruiken om het economische fundament van onze samenlevingen te hertekenen en een duurzame toekomst in te gaan. We roepen de gemeente daarom op om het lokale niveau te bevorderen en een vernieuwde aanpak van de openbare diensten te nemen, generatieve eigendom ontwerpen te bevorderen (coöperaties, lokaal mede-eigendom, verantwoordelijke openbare diensten), een beleid te voeren dat gericht is op het opbouwen van gemeenschaps inkomen (het lokale, duurzame aankoopbeleid coördineren met grote instituten) en recycling en een circulaire economie te ondersteunen (onderzoek, subsidies voor startende ondernemingen in lokaal bezit, openbaar eigendom). Op deze manier kunnen we de klimaatverandering bestrijden, ons arbeidsleven verbeteren en klaar staan om anderen te helpen als het zover is.

De gemeente moet maatregelen nemen om alle woningen in Maastricht CO2-neutraal te maken en er tegelijkertijd voor zorgen dat deze overgang niet ten koste gaat van de mensen.

Het is niet meer acceptabel dat bedrijven met hoge winsten gesubsidieerd worden om hun processen klimaatneutraal te maken, terwijl burgers de prijs voor het verduurzamen van hun huur of woning uit eigen zak moeten betalen. De sterkste partijen moeten de zwaarste lasten dragen.

Woningen moeten worden verduurzaamd door waar nodig te isoleren, zonnepanelen te plaatsen en/of aan te sluiten op een warmtenet. Nieuwe woningen en gebouwen moeten klimaatneutraal zijn.

Om dit te bereiken moet de gemeente compenseren voor degenen die zich de overgang niet kunnen veroorloven. Zo kunnen ook mensen met een lager inkomen en andere kwetsbare groepen financieel profiteren van de energietransitie.

Dit is een complex proces, niet alleen vanwege de aantallen, maar ook vanwege de diversiteit aan huur- en koopwoningen en het eigendom in de wijken. De gemeente moet daarom zo snel mogelijk in overleg treden met woningcorporaties en eigenaren van woningen en gebouwen. Daarnaast moet de gemeente het goede voorbeeld geven door ervoor te zorgen dat alle gemeentelijke gebouwen in 2030 klimaatneutraal zijn. Tot slot moet zij ervoor zorgen dat er voldoende professionele mensen worden (her)opgeleid om gebouwen en woningen klimaatneutraal te maken.

Elke dag worden er door de Maas 15 duizend stukjes plastic in de Noordzee gespuwd. Jaarlijks sterven wereldwijd een miljoen zeevogels en 100.000 andere zeedieren door plasticvervuiling [17]. Een rivierstad als Maastricht heeft de verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat plastic en water ver van elkaar verwijderd blijven. De Europese Unie heeft bepaald dat wanneer alternatieven betaalbaar zijn, plastic wegwerpproducten uit de markt moeten worden gehouden. Deze producten zijn vandaag de dag nog overal in Maastricht verkrijgbaar. Wij eisen van de gemeente Maastricht een verbod op wegwerpplastic. .

Plastic breekt nooit helemaal af. Microplastics zijn zeer schadelijk omdat ze in de voedselketen terechtkomen. Zo is BPA (een gevaarlijke stof in plastic) bij 92% van de mensen aantoonbaar en verstoort het de werking van hormonen[18].

De Europese Unie heeft bepaald dat wanneer alternatieven betaalbaar zijn, plastic wegwerpproducten uit de markt moeten worden gehaald. Het verbod geldt voor plastic wattenstaafjes, bestek, borden, rietjes, roerstaafjes en ballonstokjes. Daarnaast moeten de EU-lidstaten tegen 2025 90% van de plastic wegwerpflessen inzamelen (bijv. statiegeld). Deze producten zijn echter nog steeds overal in Maastricht verkrijgbaar en er is geen statiegeld op plastic flessen.

Wij eisen van de gemeente Maastricht een verbod op wegwerpplastics.

  • Het vieren van carnaval met plastic bekertjes is niet langer verantwoord. De gemeente zou eerder moeten overstappen naar innovatieve herbruikbare bekersystemen.
  • Op de Markt worden plastic zakken nog steeds aangeboden, en dit zonder extra kosten. Als gevolg ziet de Markt eruit als een stortplaats.
  • Ook zijn rietjes nog te vinden in restaurants, zelf zonder de vraag ernaar.
  • Sigaretten bevatten plastic, maar zijn overal op grond te vinden.

Ten laatste begrijpen vele expats het Nederlands recyclagesysteem niet en scheiden hun afval dus niet. De gemeente zou tijdens registratiesessies uitleg moeten geven. Strengere maatregelen zouden ook genomen moeten worden bij het niet scheiden van afval.

Het is absoluut noodzakelijk om wegwerpplastics te verbieden in Maastricht. Deze stap zou niet alleen leiden tot een propere stad, maar ook tot een verlaagde ecologische voetafdruk, minder instroom van plastic in de zee én gemakkelijker sorteren. [17-22]

We willen een klimaattransitie die eerlijk is en sociaal. We moeten garanderen dat degenen die hun baan kwijtraken in de transitie omgeschoold worden, en dat ze mee profiteren van de nieuwe banen die door de klimaattransitie geschapen worden.

Er moeten veel banen worden gecreëerd in de energiesector wat betreft hernieuwbare energie-productie en in de bouwsector wat betreft adequate isolatie van huizen en gebouwen tegen toenemende hitte en koude. Er zijn ook meer banen nodig in een versterkt openbaar vervoerssysteem.

Er zullen banen in vervuilende industrieën verdwijnen als de transitie in gang is gezet. Wij vinden dat geen enkele werknemer slachtoffer moet worden van klimaatverandering. Daarom moet de overheid garanderen dat iedereen recht heeft op omscholing zodat de kansen op werk worden vergroot. Er zijn dus ook meer trainers en docenten nodig.

Deze processen kunnen worden gefinancierd door de fossiele energie-industrie, volgens het principe ‘de vervuiler betaalt’. De transitie van kolen naar gas in 1960 kan als model dienen, toen Shell, Esso, de Staatsmijnen en de overheid betaalden voor de transitiekosten. We zien een actieve rol voor de gemeente Maastricht om dit model te implementeren.

Het is belangrijk dat alle nieuwe banen in de publieke sector worden gecreëerd, want klimaatbeheersing is het doel en niet winstbejag. We moeten weg van neoliberaal marktdenken.

Daarom pleiten we voor een eerlijke transitie naar klimaatbestendige werkgelegenheid.

Klimaatverandering is een bedreiging voor de kwaliteit van het leven van iedereen voordat het een bedreiging vormt voor de rijkdom van sommigen. Ieder mens moet inspraak hebben in de aanpak van de klimaatcrisis. Mensen hebben het laatste woord, niet de economische belanghebbenden.

Wees eerlijk. Ons bestaan zoals we dat kennen wordt bedreigd en we hebben weinig tijd om drastische maatregelen te nemen die de opwarming van de aarde tot ver onder de 2°C zullen beperken. We eisen van de gemeente Maastricht dat ze de ernst van de huidige situatie publiekelijk erkent.

Informeer iedereen. Alleen geïnformeerde mensen kunnen weloverwogen beslissingen nemen. Om de noodzakelijke veranderingen te accepteren en te kunnen doorvoeren, moet iedereen de ernst van de klimaatcrisis begrijpen en onderkennen. De gemeente moet haar inspanningen vergroten om de bevolking, volwassenen en jongeren, te informeren over de klimaatverandering en over de te nemen stappen. Ze dient ook wetenschappers, deskundigen en activisten te betrekken bij het verspreiden van informatie en het vergroten van het bewustzijn – wij kunnen helpen; laten het ons doen.

Betrek iedereen. Burgers hebben het recht om de agenda en de debatten van de gemeente te kennen en te sturen. De bevolking heeft het laatste woord en moet de kans krijgen om zich uit te spreken en beslissingen te nemen. Om het onvermogen van ons huidige politieke systeem om effectief veranderingen door te voeren te overwinnen, moet de gemeente de burgers bij de besluitvorming betrekken door burgerraden op te richten. Deze raden bestaan uit willekeurig gekozen burgers die een dwarsdoorsnede van de samenleving vertegenwoordigen. De raden krijgen uitgebalanceerde informatie van deskundigen en belanghebbenden en stemmen na beraadslaging over beleidsaanbevelingen. Zo wordt de gemeente in staat gesteld beslissingen te nemen in het belang van de samenleving en vrij van politieke machtsspelletjes.

 

 

De gemeente erkende in 2007 dat Maastricht in 2030 klimaatneutraal moet zijn. Ze hebben geen gevolg gegeven aan deze plannen en hebben hun beleid aangepast, zodat nu alleen de organisatie van de gemeente in 2050 klimaatneutraal moet zijn. Uitstel is geen acceptabele aanpak van de fossiele brandstof transitie. De gemeente moet begrijpen dat we zwakker zijn door onze afhankelijkheid van fossiele brandstoffen, niet sterker.

Onze economieën zijn geketend aan de productie en het verbruik van fossiele brandstoffen. Deze energiebronnen zijn in de eerste plaats verantwoordelijk voor de klimaatverandering en maken ons afhankelijk van onethische industrieën en corrupte buitenlandse overheden. Een transitie weg van deze energiebronnen is gunstig, noodzakelijk en urgent. Uit het laatste IPCC-rapport blijkt dat we de uitstoot van broeikasgassen tegen 2030 met 50% moeten verminderen als we de klimaatverandering met een voldoende hoge levensstandaard willen overleven.

We roepen de gemeente dan ook op om een ambitieuze, leidende positie in te nemen in de Regionale Energiestrategie voor Zuid-Limburg. Lokale bedrijven moeten koolstof neutraal worden gemaakt en we moeten zo snel mogelijk lokale, 100% hernieuwbare elektriciteit voor de hele gemeente produceren. Het is een overwinning, geen misstap, als we dit sneller doen dan de rijksoverheid van plan is.

Ook dringen we er bij de gemeente op aan om duidelijke informatie over de Energieafspraken van Maastricht vrij te geven en ervoor te zorgen dat deze afspraken worden uitgevoerd en leiden tot effectieve emissiereducties. De gemeente zou bovendien druk moeten uitoefenen op haar ABP-pensioenfonds om af te zien van fossiele brandstoffen. Bouwlocaties en leveringsdiensten in Maastricht moeten worden ondersteund bij de overgang naar duurzame elektriciteit. Fossiele-brandstof intensieve voertuigen moeten zo snel mogelijk worden vervangen, afgeraden of verboden. Verschillende Nederlandse gemeenten bieden bijvoorbeeld subsidies aan om vervuilende scooters te vervangen door elektrische. We moeten hun voorbeeld volgen.

Ontwerpen gemaakt door Kodie Chontos van Precious Plastic Maastricht. 

Literatuur

  1. Greenhouse gas emissions from transport in Europe
  2. Transport Statistics Europe
  3. Nergens in de EU stijgen ov-kosten zo hard als in Nederland
  4. http://www.stopgroeimaa.nl
  5. https://www.medicalfacts.nl/2017/12/13/169-longartsen-sturen-brandbrief-over-nederlandse-luchtkwaliteit-aan-tweede-kamer/
  6. Van Schayck, C. P., HOAERVORST, J., de Kok, T. M. C. M., Briedé, J. J., Wesseling, G., & Kleinjans, J. C. S. (2006). Relatie tussen de samenstelling van fijn stof in de lucht en de longfunctie van schoolkinderen. Nederlands tijdschrift voor geneeskunde, 150(13), 735-740.
  7. “De toekomst van elektrisch vrachtverkeer in de stad”, 17 februari 2020
  8. 169 longartsen sturen brandbrief over Nederlandse luchtkwaliteit aan Tweede Kamer, Redactie Medicalfacts/ Janine Budding, 13 december 2017
  9. Hoofdlijnenbrief Schone Lucht Akkoord, 2 juli 2019
  10. Schone Lucht Akkoord, gemeenteraad van Delft, 10 december 2019
  11. Effectberekeningen Milieuzone Maastricht, Royal HaskoningDHV, Ronald Groen, November 2018
  12. Fijn stof, miniem maar dodelijk,Loek Kusiak
  13. Jaarrapportage luchtkwaliteit 2018, 21 October 2019, gemeente Maastricht
  14. Spoorboekje verbeteren luchtkwaliteit en bereikbaarheid Maastricht, 20 september 2019/CONCEPT
  15. Milieuzone Maastricht Verkeersstudie, terugkoppeling resultaten verkeersanalyse, Nordine Bouchiba, GrensPaal12
  16. Satoko Kishimoto, Lavinia Steinfort, Olivier Petitjean, Towards Democratic Ownership of Public Services, “The Future is Public Conference”, December 2019, https://bit.ly/2VG4LmV
  17. Environmental News for a Healthier Planet and Life
  18. Centers for Disease Control and Prevention (CDC)
  19. Long-Term Field Measurement of Sorption of Organic Contaminants to Five Types of Plastic Pellets: Implications for Plastic Marine Debris. Chelsea M. Rochman, Eunha Hoh, Brian T. Hentschel, and Shawn Kay. Environmental Science & Technology 2013 47 (3), 1646-1654. DOI: 10.1021/es303700s
  20. Vrijwilligers onderzoeken plasticsoep in Maas (2018), rtvmaastricht.nl
  21. Geen plastic afval meer via rivieren naar zee (2018), schonerivieren.org
  22. Europese Commissie (2018)

Blijf op de hoogte van de Maastrichtse Klimaatbeweging

Dank voor je aanmelding voor updates van de Maastrichtse klimaatbeweging! Je ontvangt informatie over komende evenementen en belangrijke lokale initiatieven op het gebied van klimaatverandering. We zullen je niet meer dan twee emails per week sturen.